Przepisy prawne regulują zasady przeprowadzania przez przedsiębiorstwa energetyczne kontroli legalności pobierania paliw lub energii (m.in. ciepła), kontroli układów pomiarowo-rozliczeniowych, dotrzymywania zawartych umów oraz prawidłowości rozliczeń.
Przez układ pomiarowy rozumie się liczniki ciepła albo inne przyrządy pomiarowe lub rozliczeniowo – pomiarowe wraz z układami połączeń między nimi, służące do pomiaru i rozliczeń zużycia ciepła.
Celem przeprowadzanej u odbiorcy kontroli jest:
- sprawdzenie prawidłowości eksploatacji i działania układów pomiarowych oraz rozliczeń zużycia ciepła, a w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości – wyjaśnienie przyczyn ich powstania;
- ustalenie, czy miało miejsce pobieranie ciepła bez zawarcia umowy albo z częściowym lub całkowitym pominięciem układu pomiarowego;
- sprawdzenie dotrzymania warunków zawartej umowy, w szczególności zgodności sposobu wykorzystania ciepła z warunkami określonymi w umowie.
Przedsiębiorstwo energetyczne może przeprowadzić kontrolę:
- z własnej inicjatywy,
- na wniosek Odbiorcy.
Kontrolę na wniosek Odbiorcy przedsiębiorstwo energetyczne przeprowadza w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Zgodnie z przepisami kontrola musi być przeprowadzana przez upoważnionych przedstawicieli przedsiębiorstwa energetycznego, w zespole liczącym co najmniej dwie osoby, na podstawie imiennego upoważnienia wydanego przez przedsiębiorstwo energetyczne oraz legitymacji służbowych.
Kontrolę przeprowadza się w dniach i godzinach pracy, obowiązujących u Odbiorcy, w sposób nie zakłócający pracy. Kontrola w lokalu mieszkalnym może być przeprowadzona w godzinach od 7.00 do 20.00, z wyłączeniem dni wolnych od pracy.
W ramach kontroli Odbiorca jest zobowiązany do:
- zapewnienia dostępu do urządzeń technicznych oraz wglądu do dokumentów i materiałów mających związek z przeprowadzaną kontrolą;
- udzielania kontrolującym wszelkich wyjaśnień.
Kontrolujący mają prawo :
- wstępu na teren nieruchomości lub do pomieszczeń, gdzie jest przeprowadzana kontrola, o ile przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej;
- przeprowadzać, w ramach kontroli, niezbędne przeglądy urządzeń będących własnością przedsiębiorstwa energetycznego, wykonywać prace związane z ich eksploatacją lub naprawą oraz przeprowadzać ich badania i pomiary;
- zbierać i zabezpieczać dowody dotyczące nielegalnego pobierania ciepła,
a także naruszania przez Odbiorcę warunków używania układu pomiarowo-rozliczeniowego oraz warunków umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym.
Z przeprowadzonej kontroli kontrolujący sporządzają protokół, w którym zamieszczają dokonane w trakcie kontroli ustalenia. Odbiorca otrzymuje jeden egzemplarz protokołu kontroli, drugi egzemplarz zachowują kontrolujący.
Odbiorcy lub osobie przez niego upoważnionej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie, przed podpisaniem protokołu kontroli, w terminie 7 dni od otrzymania protokołu, umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w protokole. Odbiorca może również odmówić podpisania protokołu kontroli, składając w terminie 7 dni roboczych od jego otrzymania pisemne wyjaśnienie przyczyn tej odmowy.
W przypadku stwierdzenia w wyniku przeprowadzonej kontroli nieprawidłowości, właściwy organ przedsiębiorstwa energetycznego, w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli, zawiadamia na piśmie odbiorcę lub osobę przez niego upoważnioną o terminie
i sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.